پايان جنگهاي صليبي، پايان دشمنيهاي جبهه صليبي بر عليه اسلام نبود، بلكه بانيان جنگهاي صليبي با تغيير رويكرد و با عنوان تبشير (mission) در صدد هجمه فكري و فرهنگي به اسلام و مسلمانان برآمدند. در اين كتاب ضمن بيان ريشههاي الهياتي و تاريخچه تبشير در اسلام با محوريت ايران، با اهداف، سياستها، راهبردها، تاكتيكها، ابزارها، سازمانها، كنفرانسها و گروههاي مهم تبشيري آشنا ميشويم.
مقدمه نویسنده
وَلاَ يَزَالُونَ يُقَاتِلُونَكُمْ حَتَّىَ يَرُدُّوكُمْ عَن دِينِكُمْ إِنِ اسْتَطَاعُواْ
اسلام به عنوان آخرین دین الهی تأیید کننده ادیان الهی قبلی و مهیمن بر آنها و ناسخ شریعت آنهاست. یکی از این ادیان، مسیحیت است. بیش از دویست آیه در قرآن به حضرت عیسی و مادرش و مسیحیان و اعتقادات و باورها و رفتارهای آنان پرداخته است که این نشان از توجه خاص قرآن به مسیحیت است. رفتار پیامبر عظیمالشأن اسلام(ص) و جانشینان معصوم آن حضرت(ع) با مسیحیان از سر صدق و صفا و همراه با عقلانیت و مهربانی بوده است. در طول تاریخ پر فراز و نشیب جوامع اسلامی، مسیحیان به عنوان یکی از گروههای فعال در جامعه اسلامی، زندگیای همراه با صلح و آرامشی را تجربه کردهاند. علیرغم همه مواهبی که مسیحیان ساکن در جهان اسلام از آن برخوردار بودند، مسیحیان خارج از جهان اسلام جنگهای ویرانگر صلیبی را به مدت بیش از دو قرن به جهان اسلام تحمیل کردند. نهایت این جنگها شکست جبهه صلیبی بود. اما پایان جنگهای صلیبی پایان دشمنیها و شیطنتهای آنان نبود، بلکه جبهه صلیبی با تغییر رویکرد از جنگ به تبشیر و مسیحیسازی مسلمانان روی آورد و تمام قدرت و امکانات و سیاستهای خود را در این عرصه بهکار گرفته و تا به امروز به شکلهای گسترده و متنوعی آن را دنبال میکند. البته این سخن به این معنا نیست که تبشیر بعد از پایان جنگهای صلیبی در جهان اسلام آغاز شده است، بلکه قبل از آن نیز تبشیر در جهان اسلام وجود داشته است. آنچه بعد از جنگهای صلیبی اتفاق افتاد این بود که جبهه تبشیری با درسآموزی از شکستها در عرصه نظامی، تمام توان و استعدادهای جهان مسیحیت را در جهت هجمه فرهنگی و فکری به جهان اسلام با نام تبشیر بهکار گرفت. هجمهای با گسترهای بسیار گسترده و پرحجم و با دقت و حوصله فراوان و با به کارگیری ابزارهای مختلف سیاسی، اقتصادی و فرهنگی.
به صورت کلی هجمه تبشیری با تاریخ طولانی آن در جهان اسلام در اغلب موارد به اهداف از پیش تعیین شده خود نرسید، ولی نباید نادیده گرفت که در موارد متعددی این هجمهها همراه با موفقیت بوده و شاهد زنده آن تغییر دین مردمان کشوهای چون حبشه، فیلیپین، زنگبار، اتیوپی، سودان جنوبی و تعداد زیادی از مسلمانان کشورهای شرق دور و آفریقا از اسلام به مسیحیت است.
امروزه با تغییر و تحولاتی که در جهان از نظر سیاسی، اقتصادی، علمی و تکنولوژیکی رخ داده، هجمه تبشیری شکلهای مختلف و دقیقی به خود گرفته است. اهداف جبهه تبشیری طیفی شده و دارای مراتب و درجاتی مختلف است. مسیحیسازی آرمان نهایی هجمه تبشیری است، ولی تنها هدف آنها نیست، بلکه متزلزل کردن باورهای مسلمانان، بیاخلاق و بیدین کردن و گسترش فساد اخلاقی و دینی در میان آنان، از اهداف میانی و اولیه آنها به حساب میآید و جبهه تبشیری در جهت دستیابی به این اهداف از تمام امکانات موجود استفاده کرده و میکند.
متأسفانه علیرغم حجم گسترده هجمههای تبشیری به باورها و ایمان ملتهای مسلمان ازجمله کشور عزیزمان ایران، آگاهی مجامع علمی و دستاندرکاران فرهنگی و دینی از این امر خطیر اندک است. طبیعی است که در چنین وضعیتی انتظار درک درست قضیه و تدبیر متناسب با آن دور از واقع خواهد بود.
این تحقیق درصدد است با تبیین الهیاتی تبشیر و بیان تاریخچهای اجمالی از تبشیر از صدر اسلام تا به امروز در جهان اسلام و به طور خاص در ایران اسلامی و با معرفی کنفرانسها و همایشهای تبشیری و معرفی سازمانها و نهادهای دستاندرکار تبشیر در جهان و ایران و معرفی سیاستها، اهداف و ابزارهای تبشیر، قدم کوچکی در جهت تنویر افکار دلسوزان ایمان و باورهای اسلامی مردمان این مرز و بوم بردارد.
از همه کسانی که در به ثمر رسیدن این تحقیق کمک کردهاند، ازجمله سرکار خانم امینیان که تایپ این اثر را برعهده داشتند، کمال تشکر را دارم و از خدای مهربان سلامت و موفقیت آنان را خواستارم و امیدوارم که این تلاش ناچیز مورد توجه حضرت ولیعصر امام زمان قرار گیرد. به محضر آن حضرت کریم عرضه میداریم يَا أَيُّهَا الْعَزِيزُ مَسَّنَا وَأَهْلَنَا الضُّرُّ وَجِئْنَا بِبِضَاعَةٍ مُّزْجَاةٍ فَأَوْفِ لَنَا الْكَيْلَ وَتَصَدَّقْ عَلَيْنَآ إِنَّ اللّهَ يَجْزِي الْمُتَصَدِّقِينَ.
آخر دعوانا الحمدلله رب العالمین
فهرست کتاب
مقدمة مؤسسة علامه بلاغي 13
مقدمة مؤلف 14
فصل اول: کليات
تعریف 18
خاستگاه کتاب مقدسی تبشیر 20
خاستگاه الهیاتی تبشير 21
اهداف تبشیر 22
اهداف دینی 23
الف: برتر نشان دادن آموزههای مسیحی نسبت به آموزههای اسلامی 23
ب: ایجاد شکست روحی در میان مسلمانان 24
ج: ایجاد شک و شبهه نسبت به اسلام 24
د: از بین بردن ایمان و سوق دادن مسلمانان به سوی الحاد 26
ه: مسیحی کردن مسلمانان 27
و: جلوگیری از گسترش اسلام 28
ز: از بین بردن فرهنگ و تمدن اسلامی 29
ح: از بین بردن دیدگاه منفی مسلمانان نسبت به مسیحیت و مسیحیان 30
اهداف سیاسی 31
الف: از بین بردن وحدت اسلامی 32
ب: مقدمهسازی برای استعمار 33
ضرورت پرداختن به مسئلة تبشیر 39
فصل دوم: تاريخچة تبشير
تاریخ تبشیر در جهان اسلام 44
تبشیر در قرون نخستین 44
تبشير بعد از جنگهای صلیبی 56
تبشیر در دورة مغولان 60
گروههای تبشیری 81
انجمن یسوع (ژزوئیتها) 81
دومینیکنها 87
فرانسیسکنها 88
کرملیها 90
تبشیر بعد از قرون وسطی 93
سیاستهای تبشیری جدید 99
1. ایجاد مدارس و مراکز آموزشی در جهان اسلام 99
2. هماهنگ شدن بیشتر فعالیتهای تبشیری کاتولیکها 102
3. ایجاد همکاری بین فرقهای 103
4. تقویت و استفاده از کلیسای بومی 105
5. همراهی و همکاری با استعمار 106
6. ورود شرقشناسان به میدان تبشیر 122
تبشیر در قرن بیستم 128
مهمترین سیاستهای تبشیری در قرن بیستم 129
الف: تغییر در هدف 129
ب: تغییر دیدگاه نسبت به جامعه هدف 131
ج: تغییر در روش 137
برگزاری کنفرانسهای مهم تبشیری 138
ادامه همکاری شرقشناسی با تبشیر 139
شورای واتیکانی دوم 142
فصل سوم: تبشير در ايران
تاریخچة حضور مسیحیان و مبشران در ایران 146
تبشیر در عهد صفوی (1135ـ907ق/1723ـ1502م) 150
ورود گروههای مهم تبشیری به ایران 152
فعالیتهای مبشران 159
الف: گرفتن تأیید و فرمان از شاهان صفوی جهت حمایت از مبشران و آزادی آنان 160
ب: ایجاد کلیسا و صومعه 162
ج: تألیف و ترجمه کتاب 164
د: برگزاری جلسات مناظره 169
دستآوردهای تبشیری در عهد صفویه 172
واکنش علمای مسلمان به تبشیر مسیحی 177
تبشیر در عهد قاجاریه 182
ورود مبشران پروتستان به ایران 184
مهمترین هیأتهای تبشیری دوران قاجاریه 188
ورود مبشران منفرد پروتستان 190
1. هنری مارتین 191
2. ژوزف ولف 202
انجمنها و گروههای تبشیری در عصر قاجاریه 209
1. انجمنها و هیأتهای انگلیسی 209
2. مبشران آمریکایی 220
3. مبشران آلمانی 241
مبشران ارتدوکس روسی در دورة قاجاریه 244
مبشران کاتولیک در دورة قاجاریه 246
نتایج و دستآوردهای گروههای تبشیری در دورة قاجاریه 250
دلایل عدم موفقیت 253
تبشیر در دوران پهلوی 262
فرقهها و گروههای تبشیری در دوران پهلوی 263
1. فعالیت مبشران انگلیسی 263
2. فعالیت مبشران آمریکایی 267
انواع فعالیتهای تبشیری در دورة پهلوی 280
1. فعالیتهای پزشکی 280
2. فعالیت آموزشی 286
3. فعالیت انتشاراتی 293
4. استفاده از رسانههای ارتباط جمعی 296
5. فعالیتهای سیاسی 297
عکسالعمل ایرانیان به فعالیتهای تبشیری در دورة پهلوی 299
عکسالعمل حکومت پهلوی 299
عکسالعمل علما به تبشیر مسیحی در دورة پهلوی 304
دستآوردهای تبشیری در دورة پهلوی 308
تبشیر بعد از انقلاب اسلامی ایران 309
گروههای تبشیری 310
پنطیکاستیها 311
جریانشناسی مسیحیت تبشیری 318
1. مسیحیت سنتگرا 318
2. جریان مسیحیت سیاسی و سلطهطلب 319
3. جریان مسیحیت پنطیکاستی 320
4. جریان مسیحیت نوین 321
سازمانها و مراکز تبشیری در ایران 322
الف: آموزشگاه کتاب مقدس (آکما) 323
ب: سازمان ایلام 337
ج: کانون شادی 340
د: سازمان درهایباز 343
ه: کلیسای اتحاد (مونیسم) 345
و: نهادهای عامالمنفعه 349
شگردهای تبشیر 352
1. جذابیتهای ظاهری (موسیقی، سرود خوانی و رقص) 352
2. تمرکز بر مشکلات (شخصی، خانوادگی و اقتصادی) 353
3. بمباران محبت 354
4. ادعای کشفوشهود و شفابخشی و معجزات 354
راهبردهای جریان تبشیری 355
1. اسلامهراسی 355
2. اختلاف افکنی میان مسلمانان و کشورهای اسلامی 356
3. شبههافکنی علیه اسلام و ترويج آموزههای مسیحی 357
4. تغییر سبک زندگی اسلامی 358
5. تنوع بخشی به ابعاد، ابزارها و شگردهای تبشیر 361
فصل چهارم: کنفرانسها و همايشهاي تبشيري
مقدمه 366
مهمترین کنفرانسها و همایشها 367
1. کنفرانس قاهره 367
2. کنفرانس ادینبورگ 371
3. کنفرانس لکنهو (هند) 374
4. کنفرانس قدس 375
5. کنفرانس کلورادو 378
فصل پنجم: سازمانها و جمعيتهاي مهم تبشيري
مقدمه 382
الف: سازمانها 383
ب: جمعیتها 384
فصل ششم: سياستها، اقدامات و ابزارهاي تبشيري
الف: سیاستهای تبشیری 388
1. جایگیری و نفوذ میان ملتها 388
2. نفوذ تدریجی 389
3. انعطافپذیری سیاسی و فرهنگی 390
4. استفاده از کلیساها و گروه های بومی 392
5. تحریف و وارونه جلوه دادن اسلام 393
6. هدف وسیله را توجیح میکند 394
7. نشر کتاب مقدس 395
ب: اقدامات تبشیری 396
1. کمک و احسان به فقراء و حاشیهنشینان وآسیبدیدگان اجتماعی 396
2. آموزش و پرورش 397
3. همکاری با نهادهای بینالمللی 399
4. استفاده از زنان 402
5. استفاده گسترده از ابزارهای ارتباط جمعی و هنری 402
6. گفتوگو 403
ج: ابزارهای تبشیری 406
ابزارهای فرهنگی 407
1. رادیو و تلویزیون 407
شبکههای رادیویی و ماهوارهای 408
2. اینترنت 418
3. بازیهای رایانهای 422
4. پویانمایی (انیمیشن) 423
5. فیلمها 423
6. مکتوبات 424
7. کلیسای خانگی 426
ابزارهای آموزشی و پرورشی 428
ابزارهای اقتصادی و اجتماعی 430
ابزارهای سیاسی 434
منابع 439
کتابها 439
مجلات 447
سایت 450
نمایهها 451
افزودن دیدگاه جدید